امیر عظیمی دولت ابادی؛ پروین علی پور
چکیده
مقالۀ حاضر میکوشد تا با تکیه بر نظریۀ گفتمان لاکلو و موفه به مطالعۀ یکی از سوژه‌های پرمناقشۀ گفتمانی، یعنی «هویت زنان» در خرده‌گفتمان‌های انقلاب اسلامی یعنی سازندگی، اصلاحات، اصولگرایی رادیکال و اعتدال بپردازد. بدین منظور به تحلیل گفتمان سخنرانیهای «برگزیدگان سیاسیِ» هر یک از گفتمانها پرداخته شده است. تحلیل ...
بیشتر
مقالۀ حاضر میکوشد تا با تکیه بر نظریۀ گفتمان لاکلو و موفه به مطالعۀ یکی از سوژه‌های پرمناقشۀ گفتمانی، یعنی «هویت زنان» در خرده‌گفتمان‌های انقلاب اسلامی یعنی سازندگی، اصلاحات، اصولگرایی رادیکال و اعتدال بپردازد. بدین منظور به تحلیل گفتمان سخنرانیهای «برگزیدگان سیاسیِ» هر یک از گفتمانها پرداخته شده است. تحلیل گفتمان جایگاه زنان در خرده‌گفتمان‌های درون ابرگفتمان انقلاب اسلامی نشان میدهد که خرده‌گفتمان سازندگی بر حضور زنان در اجتماع با نشانگان آموزش و اشتغال تأکید دارد. در مقابل، خرده‌گفتمان اصلاحات بر مشارکت زنان در عرصههای مختلف اجتماعی که هم‌ارز با توانمندسازی و اشتغال تلقی شده است، با نشانگان «تغییر نگرش به زنان»، «فرصت‌های برابر»، «عدم توجه به جنسیت»، «دانش و آگاهی»، «تحکیم خانواده» و «حجاب (با تساهل)» تأکید می‌کند. در تخاصم با گفتمان اصلاحات، خرده‌گفتمان اصولگرای رادیکال ضمن ساخت‌شکنی از دال مرکزی آن که همانا مشارکت است، بر تقویت خانواده و نقش همسری و مادری زنان تأکید می‌کند. نظام معنایی پایگاه زنان در این خرده‌گفتمان را نشانگان مادری، مکمل مرد، تربیتکننده، مروج مهرورزی، حجاب و عفاف و اشتغال خانوادگی سامان می‌دهند. خرده‌گفتمان اعتدال در تخاصم با گفتمان اصولگرای رادیکال و بر خلاف آن زنان را به‌مثابه سوژه‌های مستقل در نظر گرفته، با تأکید بر برابری زنان و مردان، دال مرکزی خود را برابری زن و مرد نشانهگذاری می‌کند و نشانگان اشتغال زنان، فرصت‌های برابر، رفع موانع حقوقی، خانوادهگرایی، عدم توجه به جنسیت و رفاه و بیمه زنان در پیوند با دال کانونی برابری زن و مرد مفصلبندی میشوند.
